Қазақстан мемлекеті және қоғам қайраткері, есімі түркі дүниесіне ғана емес, күллі әлемге мәшһүр ақын, ана тіліміздің жанашыры Мұхтар Шахановтың 2008 жылы республикалық газеттердің біріне берген сұхбаты

1.Н.Өнерханұлы : ...Әйгілі жазушы Шыңғыс Айтматов екеуіңіздің араларыңыздағы достықты біздің жастарымыз шынайы достықтың үлгісі ретінде қабылдайды. Осы достық қарым-қатынастарыңыз туралы қысқаша айтып өтсеңіз.

М.Шаханов: Ш.Айтматов – күллі әлем мойындаған ұлы жазушы. Шығармалары әлемнің 177 тіліне аударылған. Біз ағалы-інілі адамдардай өте жақын болдық. Ол кісіден айырылу әкем мен анамның қазасынан да ауыр тиді. Екеуміз бірлесіп екі дүние жаздық: біріншісі – ­­­­­­ «Құз басындағы аңшының зары» деген эссе кітап, екіншісі — «Сократты ескеру түні» атты драма. Ш.Айтматовтың енді ешкімге ұқсамайтын екінші ғұмыры басталды. Екеуміз де рух жақындығын, парасат жақындығын ерекше сезінген едік.

2.Н.Өнерханұлы : Қазіргі таңдағы өзіңіз қатарлас ақын-жазушылырдың, қоғам және мәдениет қайраткерлерінің көбісі мемлекеттік сыйлық, марапат алу үшін жанталасып жатады. Ал сіз, керісінше, мемлекеттік сыйлықтан, Халық қаһармандығынан өз еркіңізбен бас тарттыңыз. Бұлай жасауыңызға не себеп болды?

М.Шаханов: Менің өз ұстанымым бар. Адам Отанына, өз анасына жасаған қызметі үшін жылу дәметпеуге тиіс. Отан да өзінің дараланған ұлдарын марапаттап отыруы керек. Бірақ, ол өте әділетті болуы шарт. Бұл күндері бізде кейбір марапатқа ие адамдар ескерусіз жүр, ал қоғамға ешқандай жетістігі жоқ кейбір «пысықтардың» бірнеше орден-медальдары бар деп ойлаймын. Міне, мен солардың қатарында жүргім келмейді. Ал шетелдердің 20-дан астам сыйлықтарын алдым. Көптеген елдердің құрметті докторымын, профессорымын. Аталмыш сыйлықтарды алу себебім, олар біздің елімізге абырой қосады.

Қазақстан мемлекеті және қоғам қайраткері, есімі түркі дүниесіне ғана емес, күллі әлемге мәшһүр ақын, ана тіліміздің жанашыры Мұхтар Шахановтың 2008 жылы республикалық газеттердің біріне берген сұхбаты

1.Н.Өнерханұлы : ...Әйгілі жазушы Шыңғыс Айтматов екеуіңіздің араларыңыздағы достықты біздің жастарымыз шынайы достықтың үлгісі ретінде қабылдайды. Осы достық қарым-қатынастарыңыз туралы қысқаша айтып өтсеңіз.

М.Шаханов: Ш.Айтматов – күллі әлем мойындаған ұлы жазушы. Шығармалары әлемнің 177 тіліне аударылған. Біз ағалы-інілі адамдардай өте жақын болдық. Ол кісіден айырылу әкем мен анамның қазасынан да ауыр тиді. Екеуміз бірлесіп екі дүние жаздық: біріншісі – ­­­­­­ «Құз басындағы аңшының зары» деген эссе кітап, екіншісі — «Сократты ескеру түні» атты драма. Ш.Айтматовтың енді ешкімге ұқсамайтын екінші ғұмыры басталды. Екеуміз де рух жақындығын, парасат жақындығын ерекше сезінген едік.

2.Н.Өнерханұлы : Қазіргі таңдағы өзіңіз қатарлас ақын-жазушылырдың, қоғам және мәдениет қайраткерлерінің көбісі мемлекеттік сыйлық, марапат алу үшін жанталасып жатады. Ал сіз, керісінше, мемлекеттік сыйлықтан, Халық қаһармандығынан өз еркіңізбен бас тарттыңыз. Бұлай жасауыңызға не себеп болды?

М.Шаханов: Менің өз ұстанымым бар. Адам Отанына, өз анасына жасаған қызметі үшін жылу дәметпеуге тиіс. Отан да өзінің дараланған ұлдарын марапаттап отыруы керек. Бірақ, ол өте әділетті болуы шарт. Бұл күндері бізде кейбір марапатқа ие адамдар ескерусіз жүр, ал қоғамға ешқандай жетістігі жоқ кейбір «пысықтардың» бірнеше орден-медальдары бар деп ойлаймын. Міне, мен солардың қатарында жүргім келмейді. Ал шетелдердің 20-дан астам сыйлықтарын алдым. Көптеген елдердің құрметті докторымын, профессорымын. Аталмыш сыйлықтарды алу себебім, олар біздің елімізге абырой қосады.

Қазақстан мемлекеті және қоғам қайраткері, есімі түркі дүниесіне ғана емес, күллі әлемге мәшһүр ақын, ана тіліміздің жанашыры Мұхтар Шахановтың 2008 жылы республикалық газеттердің біріне берген сұхбаты

1.Н.Өнерханұлы : ...Әйгілі жазушы Шыңғыс Айтматов екеуіңіздің араларыңыздағы достықты біздің жастарымыз шынайы достықтың үлгісі ретінде қабылдайды. Осы достық қарым-қатынастарыңыз туралы қысқаша айтып өтсеңіз.

М.Шаханов: Ш.Айтматов – күллі әлем мойындаған ұлы жазушы. Шығармалары әлемнің 177 тіліне аударылған. Біз ағалы-інілі адамдардай өте жақын болдық. Ол кісіден айырылу әкем мен анамның қазасынан да ауыр тиді. Екеуміз бірлесіп екі дүние жаздық: біріншісі – ­­­­­­ «Құз басындағы аңшының зары» деген эссе кітап, екіншісі — «Сократты ескеру түні» атты драма. Ш.Айтматовтың енді ешкімге ұқсамайтын екінші ғұмыры басталды. Екеуміз де рух жақындығын, парасат жақындығын ерекше сезінген едік.

2.Н.Өнерханұлы : Қазіргі таңдағы өзіңіз қатарлас ақын-жазушылырдың, қоғам және мәдениет қайраткерлерінің көбісі мемлекеттік сыйлық, марапат алу үшін жанталасып жатады. Ал сіз, керісінше, мемлекеттік сыйлықтан, Халық қаһармандығынан өз еркіңізбен бас тарттыңыз. Бұлай жасауыңызға не себеп болды?

М.Шаханов: Менің өз ұстанымым бар. Адам Отанына, өз анасына жасаған қызметі үшін жылу дәметпеуге тиіс. Отан да өзінің дараланған ұлдарын марапаттап отыруы керек. Бірақ, ол өте әділетті болуы шарт. Бұл күндері бізде кейбір марапатқа ие адамдар ескерусіз жүр, ал қоғамға ешқандай жетістігі жоқ кейбір «пысықтардың» бірнеше орден-медальдары бар деп ойлаймын. Міне, мен солардың қатарында жүргім келмейді. Ал шетелдердің 20-дан астам сыйлықтарын алдым. Көптеген елдердің құрметті докторымын, профессорымын. Аталмыш сыйлықтарды алу себебім, олар біздің елімізге абырой қосады.

Қазақстан мемлекеті және қоғам қайраткері, есімі түркі дүниесіне ғана емес, күллі әлемге мәшһүр ақын, ана тіліміздің жанашыры Мұхтар Шахановтың 2008 жылы республикалық газеттердің біріне берген сұхбаты

1.Н.Өнерханұлы : ...Әйгілі жазушы Шыңғыс Айтматов екеуіңіздің араларыңыздағы достықты біздің жастарымыз шынайы достықтың үлгісі ретінде қабылдайды. Осы достық қарым-қатынастарыңыз туралы қысқаша айтып өтсеңіз.

М.Шаханов: Ш.Айтматов – күллі әлем мойындаған ұлы жазушы. Шығармалары әлемнің 177 тіліне аударылған. Біз ағалы-інілі адамдардай өте жақын болдық. Ол кісіден айырылу әкем мен анамның қазасынан да ауыр тиді. Екеуміз бірлесіп екі дүние жаздық: біріншісі – ­­­­­­ «Құз басындағы аңшының зары» деген эссе кітап, екіншісі — «Сократты ескеру түні» атты драма. Ш.Айтматовтың енді ешкімге ұқсамайтын екінші ғұмыры басталды. Екеуміз де рух жақындығын, парасат жақындығын ерекше сезінген едік.

2.Н.Өнерханұлы : Қазіргі таңдағы өзіңіз қатарлас ақын-жазушылырдың, қоғам және мәдениет қайраткерлерінің көбісі мемлекеттік сыйлық, марапат алу үшін жанталасып жатады. Ал сіз, керісінше, мемлекеттік сыйлықтан, Халық қаһармандығынан өз еркіңізбен бас тарттыңыз. Бұлай жасауыңызға не себеп болды?

М.Шаханов: Менің өз ұстанымым бар. Адам Отанына, өз анасына жасаған қызметі үшін жылу дәметпеуге тиіс. Отан да өзінің дараланған ұлдарын марапаттап отыруы керек. Бірақ, ол өте әділетті болуы шарт. Бұл күндері бізде кейбір марапатқа ие адамдар ескерусіз жүр, ал қоғамға ешқандай жетістігі жоқ кейбір «пысықтардың» бірнеше орден-медальдары бар деп ойлаймын. Міне, мен солардың қатарында жүргім келмейді. Ал шетелдердің 20-дан астам сыйлықтарын алдым. Көптеген елдердің құрметті докторымын, профессорымын. Аталмыш сыйлықтарды алу себебім, олар біздің елімізге абырой қосады.

Қамқа әжем. Мен өз анамнан жеті жасымда жетім қалдым да, өзі-өзімді білгелі Қамқа әжемнің қолында өстім. Қамқа әжем тура туған анамдай болды, шешемді жоқтатқан жоқ деп айтсам, мүмкін рас та болар. Бірақ… туған шешенің қандай болатынын жөндеп көрмеген адам оның орнын басқан адамды кіммен теңейді? Қамқа әжем елпілдеп көрген жоқ, ең ықыласы түсіп кеткенде басымнан сипап, бауырына бір қысатын да, кейде маңдайымнан иіскеп «бара ғой, қалқам» деп қоя беретін. Сонда да оның мені жақсы көретінін кішкентайымнан-ақ білуші едім. Бала деген сезімтал ғой, кейде үлкенді алдап кететін жерден баланы алдай алмайсың. Қамқа әжемнің сырты қанша салқын болғанмен оның ішінде термосқа құйған астай суымайтын бір ыстығы барын сәби кезімнен сезсем керек. Әйтеуір осы кемпірді өгейсінген кезім болған жоқ, бірақ әжеме еркінсіп, еркелік жасаған кезім де, әй, болмаған шығар. Қанша жақсы көрсем де өзінен кәдімгідей қаймығатынмын.

Жалғыз мен емес, Қамқа әжемнен біздің үйдің іші түгел қаймығатын. Үйдің іші деймін-ау, бүкіл ауылда сол кісінің бетіне келген адам жоқ. Әжем кең сүйекті, бет бітімі де кесек ажарлы кісі. Менің бір байқағаным біздің қазақта неше түрлі, бір-біріне ұқсамайтын ұлттардың бет-бедері бар. Дариға жеңешем бітік көз нағыз корей тәрізді болса, биік қабақты, құс мұрын, ақсары Қамқа әжем Европа елінің әйелдеріне ұқсас.

Ірі жүзді өңінің жылитын кезі сирек, әманда қатқыл. Анау-мынау адамды ықтырып тастайтын тәкаппарлығы да бар. Кейде біреудің орынсыз айтылған сөзіне немесе оғаш мінезіне тіл қатып сөзін шығын қылмай-ақ тәкаппар кескінінде мысқыл жүгіріп бір қарағанда әлгі бүлдіріп алған адам кішірейіп шөгіп қалатын да, ал өзгелері бойын жинап ала қоятын. Әдетте ауылдың үлкен-кішісі болсын, әйел-еркегі болсын «алды қатты кісі» деп қаймығып, Қамқа әжемнің алдында мұнтаздай болатын.

Қамқа әжем. Мен өз анамнан жеті жасымда жетім қалдым да, өзі-өзімді білгелі Қамқа әжемнің қолында өстім. Қамқа әжем тура туған анамдай болды, шешемді жоқтатқан жоқ деп айтсам, мүмкін рас та болар. Бірақ… туған шешенің қандай болатынын жөндеп көрмеген адам оның орнын басқан адамды кіммен теңейді? Қамқа әжем елпілдеп көрген жоқ, ең ықыласы түсіп кеткенде басымнан сипап, бауырына бір қысатын да, кейде маңдайымнан иіскеп «бара ғой, қалқам» деп қоя беретін. Сонда да оның мені жақсы көретінін кішкентайымнан-ақ білуші едім. Бала деген сезімтал ғой, кейде үлкенді алдап кететін жерден баланы алдай алмайсың. Қамқа әжемнің сырты қанша салқын болғанмен оның ішінде термосқа құйған астай суымайтын бір ыстығы барын сәби кезімнен сезсем керек. Әйтеуір осы кемпірді өгейсінген кезім болған жоқ, бірақ әжеме еркінсіп, еркелік жасаған кезім де, әй, болмаған шығар. Қанша жақсы көрсем де өзінен кәдімгідей қаймығатынмын.

Жалғыз мен емес, Қамқа әжемнен біздің үйдің іші түгел қаймығатын. Үйдің іші деймін-ау, бүкіл ауылда сол кісінің бетіне келген адам жоқ. Әжем кең сүйекті, бет бітімі де кесек ажарлы кісі. Менің бір байқағаным біздің қазақта неше түрлі, бір-біріне ұқсамайтын ұлттардың бет-бедері бар. Дариға жеңешем бітік көз нағыз корей тәрізді болса, биік қабақты, құс мұрын, ақсары Қамқа әжем Европа елінің әйелдеріне ұқсас.

Ірі жүзді өңінің жылитын кезі сирек, әманда қатқыл. Анау-мынау адамды ықтырып тастайтын тәкаппарлығы да бар. Кейде біреудің орынсыз айтылған сөзіне немесе оғаш мінезіне тіл қатып сөзін шығын қылмай-ақ тәкаппар кескінінде мысқыл жүгіріп бір қарағанда әлгі бүлдіріп алған адам кішірейіп шөгіп қалатын да, ал өзгелері бойын жинап ала қоятын. Әдетте ауылдың үлкен-кішісі болсын, әйел-еркегі болсын «алды қатты кісі» деп қаймығып, Қамқа әжемнің алдында мұнтаздай болатын.

Қамқа әжем. Мен өз анамнан жеті жасымда жетім қалдым да, өзі-өзімді білгелі Қамқа әжемнің қолында өстім. Қамқа әжем тура туған анамдай болды, шешемді жоқтатқан жоқ деп айтсам, мүмкін рас та болар. Бірақ… туған шешенің қандай болатынын жөндеп көрмеген адам оның орнын басқан адамды кіммен теңейді? Қамқа әжем елпілдеп көрген жоқ, ең ықыласы түсіп кеткенде басымнан сипап, бауырына бір қысатын да, кейде маңдайымнан иіскеп «бара ғой, қалқам» деп қоя беретін. Сонда да оның мені жақсы көретінін кішкентайымнан-ақ білуші едім. Бала деген сезімтал ғой, кейде үлкенді алдап кететін жерден баланы алдай алмайсың. Қамқа әжемнің сырты қанша салқын болғанмен оның ішінде термосқа құйған астай суымайтын бір ыстығы барын сәби кезімнен сезсем керек. Әйтеуір осы кемпірді өгейсінген кезім болған жоқ, бірақ әжеме еркінсіп, еркелік жасаған кезім де, әй, болмаған шығар. Қанша жақсы көрсем де өзінен кәдімгідей қаймығатынмын.

Жалғыз мен емес, Қамқа әжемнен біздің үйдің іші түгел қаймығатын. Үйдің іші деймін-ау, бүкіл ауылда сол кісінің бетіне келген адам жоқ. Әжем кең сүйекті, бет бітімі де кесек ажарлы кісі. Менің бір байқағаным біздің қазақта неше түрлі, бір-біріне ұқсамайтын ұлттардың бет-бедері бар. Дариға жеңешем бітік көз нағыз корей тәрізді болса, биік қабақты, құс мұрын, ақсары Қамқа әжем Европа елінің әйелдеріне ұқсас.

Ірі жүзді өңінің жылитын кезі сирек, әманда қатқыл. Анау-мынау адамды ықтырып тастайтын тәкаппарлығы да бар. Кейде біреудің орынсыз айтылған сөзіне немесе оғаш мінезіне тіл қатып сөзін шығын қылмай-ақ тәкаппар кескінінде мысқыл жүгіріп бір қарағанда әлгі бүлдіріп алған адам кішірейіп шөгіп қалатын да, ал өзгелері бойын жинап ала қоятын. Әдетте ауылдың үлкен-кішісі болсын, әйел-еркегі болсын «алды қатты кісі» деп қаймығып, Қамқа әжемнің алдында мұнтаздай болатын.

Қамқа әжем. Мен өз анамнан жеті жасымда жетім қалдым да, өзі-өзімді білгелі Қамқа әжемнің қолында өстім. Қамқа әжем тура туған анамдай болды, шешемді жоқтатқан жоқ деп айтсам, мүмкін рас та болар. Бірақ… туған шешенің қандай болатынын жөндеп көрмеген адам оның орнын басқан адамды кіммен теңейді? Қамқа әжем елпілдеп көрген жоқ, ең ықыласы түсіп кеткенде басымнан сипап, бауырына бір қысатын да, кейде маңдайымнан иіскеп «бара ғой, қалқам» деп қоя беретін. Сонда да оның мені жақсы көретінін кішкентайымнан-ақ білуші едім. Бала деген сезімтал ғой, кейде үлкенді алдап кететін жерден баланы алдай алмайсың. Қамқа әжемнің сырты қанша салқын болғанмен оның ішінде термосқа құйған астай суымайтын бір ыстығы барын сәби кезімнен сезсем керек. Әйтеуір осы кемпірді өгейсінген кезім болған жоқ, бірақ әжеме еркінсіп, еркелік жасаған кезім де, әй, болмаған шығар. Қанша жақсы көрсем де өзінен кәдімгідей қаймығатынмын.

Жалғыз мен емес, Қамқа әжемнен біздің үйдің іші түгел қаймығатын. Үйдің іші деймін-ау, бүкіл ауылда сол кісінің бетіне келген адам жоқ. Әжем кең сүйекті, бет бітімі де кесек ажарлы кісі. Менің бір байқағаным біздің қазақта неше түрлі, бір-біріне ұқсамайтын ұлттардың бет-бедері бар. Дариға жеңешем бітік көз нағыз корей тәрізді болса, биік қабақты, құс мұрын, ақсары Қамқа әжем Европа елінің әйелдеріне ұқсас.

Ірі жүзді өңінің жылитын кезі сирек, әманда қатқыл. Анау-мынау адамды ықтырып тастайтын тәкаппарлығы да бар. Кейде біреудің орынсыз айтылған сөзіне немесе оғаш мінезіне тіл қатып сөзін шығын қылмай-ақ тәкаппар кескінінде мысқыл жүгіріп бір қарағанда әлгі бүлдіріп алған адам кішірейіп шөгіп қалатын да, ал өзгелері бойын жинап ала қоятын. Әдетте ауылдың үлкен-кішісі болсын, әйел-еркегі болсын «алды қатты кісі» деп қаймығып, Қамқа әжемнің алдында мұнтаздай болатын.

Қамқа әжем. Мен өз анамнан жеті жасымда жетім қалдым да, өзі-өзімді білгелі Қамқа әжемнің қолында өстім. Қамқа әжем тура туған анамдай болды, шешемді жоқтатқан жоқ деп айтсам, мүмкін рас та болар. Бірақ… туған шешенің қандай болатынын жөндеп көрмеген адам оның орнын басқан адамды кіммен теңейді? Қамқа әжем елпілдеп көрген жоқ, ең ықыласы түсіп кеткенде басымнан сипап, бауырына бір қысатын да, кейде маңдайымнан иіскеп «бара ғой, қалқам» деп қоя беретін. Сонда да оның мені жақсы көретінін кішкентайымнан-ақ білуші едім. Бала деген сезімтал ғой, кейде үлкенді алдап кететін жерден баланы алдай алмайсың. Қамқа әжемнің сырты қанша салқын болғанмен оның ішінде термосқа құйған астай суымайтын бір ыстығы барын сәби кезімнен сезсем керек. Әйтеуір осы кемпірді өгейсінген кезім болған жоқ, бірақ әжеме еркінсіп, еркелік жасаған кезім де, әй, болмаған шығар. Қанша жақсы көрсем де өзінен кәдімгідей қаймығатынмын.

Жалғыз мен емес, Қамқа әжемнен біздің үйдің іші түгел қаймығатын. Үйдің іші деймін-ау, бүкіл ауылда сол кісінің бетіне келген адам жоқ. Әжем кең сүйекті, бет бітімі де кесек ажарлы кісі. Менің бір байқағаным біздің қазақта неше түрлі, бір-біріне ұқсамайтын ұлттардың бет-бедері бар. Дариға жеңешем бітік көз нағыз корей тәрізді болса, биік қабақты, құс мұрын, ақсары Қамқа әжем Европа елінің әйелдеріне ұқсас.

Ірі жүзді өңінің жылитын кезі сирек, әманда қатқыл. Анау-мынау адамды ықтырып тастайтын тәкаппарлығы да бар. Кейде біреудің орынсыз айтылған сөзіне немесе оғаш мінезіне тіл қатып сөзін шығын қылмай-ақ тәкаппар кескінінде мысқыл жүгіріп бір қарағанда әлгі бүлдіріп алған адам кішірейіп шөгіп қалатын да, ал өзгелері бойын жинап ала қоятын. Әдетте ауылдың үлкен-кішісі болсын, әйел-еркегі болсын «алды қатты кісі» деп қаймығып, Қамқа әжемнің алдында мұнтаздай болатын.

Қамқа әжем. Мен өз анамнан жеті жасымда жетім қалдым да, өзі-өзімді білгелі Қамқа әжемнің қолында өстім. Қамқа әжем тура туған анамдай болды, шешемді жоқтатқан жоқ деп айтсам, мүмкін рас та болар. Бірақ… туған шешенің қандай болатынын жөндеп көрмеген адам оның орнын басқан адамды кіммен теңейді? Қамқа әжем елпілдеп көрген жоқ, ең ықыласы түсіп кеткенде басымнан сипап, бауырына бір қысатын да, кейде маңдайымнан иіскеп «бара ғой, қалқам» деп қоя беретін. Сонда да оның мені жақсы көретінін кішкентайымнан-ақ білуші едім. Бала деген сезімтал ғой, кейде үлкенді алдап кететін жерден баланы алдай алмайсың. Қамқа әжемнің сырты қанша салқын болғанмен оның ішінде термосқа құйған астай суымайтын бір ыстығы барын сәби кезімнен сезсем керек. Әйтеуір осы кемпірді өгейсінген кезім болған жоқ, бірақ әжеме еркінсіп, еркелік жасаған кезім де, әй, болмаған шығар. Қанша жақсы көрсем де өзінен кәдімгідей қаймығатынмын.

Жалғыз мен емес, Қамқа әжемнен біздің үйдің іші түгел қаймығатын. Үйдің іші деймін-ау, бүкіл ауылда сол кісінің бетіне келген адам жоқ. Әжем кең сүйекті, бет бітімі де кесек ажарлы кісі. Менің бір байқағаным біздің қазақта неше түрлі, бір-біріне ұқсамайтын ұлттардың бет-бедері бар. Дариға жеңешем бітік көз нағыз корей тәрізді болса, биік қабақты, құс мұрын, ақсары Қамқа әжем Европа елінің әйелдеріне ұқсас.

Ірі жүзді өңінің жылитын кезі сирек, әманда қатқыл. Анау-мынау адамды ықтырып тастайтын тәкаппарлығы да бар. Кейде біреудің орынсыз айтылған сөзіне немесе оғаш мінезіне тіл қатып сөзін шығын қылмай-ақ тәкаппар кескінінде мысқыл жүгіріп бір қарағанда әлгі бүлдіріп алған адам кішірейіп шөгіп қалатын да, ал өзгелері бойын жинап ала қоятын. Әдетте ауылдың үлкен-кішісі болсын, әйел-еркегі болсын «алды қатты кісі» деп қаймығып, Қамқа әжемнің алдында мұнтаздай болатын.